Na een paar dagen rondlopen in Santiago heb je het hier wel gehad. Het is een mooie stad die altijd druk is en waar altijd wat te doen is maar veel van hetzelfde. Geeft je veel tijd om na te denken over de gewandelde kilometers.
De Camino de San Salvador is zoals altijd een prachtige maar erg inspannende tocht. Deze camino werd tijdens de moslim overheersing van Spanje gebruikt om de kerkelijke waardevolle spullen over de uitlopers van de Picos de Europa naar het noorden te brengen. Over die bergen zijn nooit moslims geweest. Ik liep deze dit jaar voor de derde keer. Omdat er behalve op de eerste en laatste dag altijd een flinke berg in zit krijg je mooie vergezichten te zien. De beste optie is om deze in 5 of 6 dagen te lopen en de aanbevelingen van eroski (https://caminodesantiago.consumer.es/los-caminos-de-santiago/camino-de-san-salvador) en/of gronze (https://www.gronze.com/camino-salvador) goed te lezen.
Vanuit Nederland is het snelste om te vliegen op Madrid en met de snelle trein in iets langer als 2 uur naar Leon te gaan (plm €55).
De San Salvador is over 122 km bijzonder goed aangegeven en zonder boekje of app prima te lopen.
Voor de Camino Primitivo daarentegen heb ik wel een gps nodig gehad. Het was de tweede keer dat ik deze liep. Hij is plm 350 km lang en heeft een aantal varianten waarbij je langs een oude kapel of zo wordt geleid. Een bekende variant is de Hospitales route.
De Camino Primitivo is de oudst bekende camino naar Santiago de C. Hij is in 814 voor het eerst gelopen door koning Alfons II vanuit Oviedo naar SdC. Omdat de camino’s in Spanje onder cultureel erfgoed vallen is er nu (Europees) geld vrijgemaakt om de paden en wegen bij te houden en dat is in 99% van de gevallen goed te merken. Vooral in Galicië zijn veel paden bedekt met fijn grint of wat anders zodat je met regen niet overal in de blubber loopt. Overigens is dit wel een camino waar toch redelijk veel over asfalt gelopen wordt, minder als op de Norte, maar toch!
Zoals ik al zei is deze route erg inspannend door zijn vele hoogteverschillen. Een van de grootste is de Hospitales variant tussen Campiello/Borres en Berducedo. Deze route gaat over het oude pad, bergkam, waar vroeger de pelgrims over liepen. Op deze route zijn ik meen een 3-tal vervallen Hospitales - onderkomen/slaapplaatsen - die toen gebruikt werden. Deze route kent een hoogtebeeld van plm. 1000 meter hoog en 500 meter naar beneden en is alleen te belopen bij goede weersomstandigheden en zelfs dan is het nog flink afzien.
Ik heb deze route nu voor de tweede keer gedaan en vind het zo wel genoeg. Ben er na de vele bergetappes achter gekomen dat bergen niet zo mijn ding zijn en ook door de onvoorspelbaarheid van het weer / grote kans in Galicië op slecht weer ik besloten heb liever in het zuiden te wandelen. Misschien de Camino Olvidado nog maar dat is dan echt de laatste :-)
Maar feit blijft dat dit een hele mooie route is!
